SKKN Hướng dẫn các phương pháp giải bài tập Python trong Tin học 10

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Ngành giáo dục đã có những chuyển biến mọi mặt về việc đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phù hợp với những thành tựu khoa học thực tiễn. CTGDPT 2018 hướng tới giúp các em trải nghiệm với nhiều hình thức và các chất liệu khác nhau khi tổ chức hoạt động dạy học trong môn tin học.
Dạy học phát triển năng lực, phẩm chất học sinh là một trong những tư tưởng đổi mới chủ đạo của giáo dục và đào tạo Việt Nam. Đối với giáo dục phổ thông, tư tưởng này được thể hiện đầy đủ và toàn diện trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Có nhiều phương thức để phát triển phẩm chất, năng lực cho người học, trong đó giáo dục STEM là một trong những phương thức phù hợp và rất hiệu quả.
Thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 4/5/2017 về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng các chương trình hành động thiết thực, một trong những giải pháp thực hiện chương trình hành động là giáo dục STEM tại Việt Nam được thể hiện qua: “Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học (STEM), ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông”.
Cũng như các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường, giáo dục STEM là một trong những hoạt động giáo dục góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tổng quát và toàn diện nêu trên của chương trình giáo dục phổ thông. Trong đó, giáo dục STEM là một trong những hoạt động giáo dục hiệu quả trong việc hình thành và phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Nhằm đa dạng hóa hình thức tổ chức giáo dục STEM trong trường phổ thông, tại Công văn số 3089/BGDĐT-GDTrH, ngày 14/8/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học, giáo dục STEM được mở rộng hơn. Theo đó, giáo dục STEM là một phương thức giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng của chúng trong thực tiễn.
Hiện nay bộ môn Tin học vẫn chưa được nhiều yêu thích và lựa chọn do nhiều nguyên nhân như: Thiếu phương tiện học tập, nhiều học sinh nghĩ đây là môn học khó đòi hỏi tư duy, logic, các em chưa thực hiện được hoặc nếu thực hiện được cũng còn rất đơn điệu, lúng túng, chủ yếu là thực hiện lập trình theo cái cũ, chưa mạnh dạn tự tin đổi mới. Tin học chính là bộ môn gắn liền với nhiều hoạt động nghiên cứu, khoa học, công nghệ. Do đó, ứng dụng STEM trong tin học được nhiều nhà trường đề cao và thiết kế các chủ đề, bài giảng phù hợp nhằm giúp học sinh phát huy khả năng của mình.
Để các em phát huy hết khả năng về mọi mặt theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 và hiểu hơn về tầm quan trọng của việc học bộ môn Tin học cũng như áp dụng vào thực tiễn trong học tập cũng như vào cuộc sống hằng ngày. Phương pháp dạy học STEM chúng tôi đã và đang áp dụng vào một số chủ đề như thiết kế các kịch bản bằng các tình huống trong thực tế đã mang lại một kết quả đáng mong đợi và rất khả quan, bên cạnh đó còn sử dụng các vật liệu có sẵn trong cuộc sống để thực hành mô tả các sản phẩm về đồ họa, áp dụng các kiến thức lập trình để giải quyết các bài toán trong cuộc sống hằng ngày nhằm tạo điều kiện để học sinh rèn luyện tư duy, sáng tạo, biết cách vận dụng các kiến thức, kĩ năng, đã học vào thực tế để giải quyết vấn đề.
Xuất phát từ mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông 2018 về việc phát triển năng lực người học và một số thực trạng trong dạy-học môn Tin học ở cấp THPT chúng tôi đã lựa chọn đề tài để nghiên cứu “Vận dụng phương pháp dạy học STEM để thiết kế một số chủ đề trong dạy – học giúp học sinh yêu thích, hứng thú, tiếp cận nhanh và có hiệu quả đối với chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở môn Tin học lớp 10”.
2. Mục tiêu của đề tài
Thiết kế một số chủ đề dạy học theo phương pháp dạy học STEM giúp học sinh biết được tầm quan trọng của bộ môn Tin học và tiếp cận nhanh với chương trình mới 2018.
Hình thành cho học sinh khả năng phân tích, xử lý các vấn đề liên quan, thiết kế sản phẩm, tự tin hơn trong cuộc sống.
3. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu lý thuyết: Tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu về các vấn đề liên quan đến đề tài sáng kiến kinh nghiệm.
Điều tra quan sát: Thực trạng về việc dạy học STEM và khả năng tiếp cận dạy học STEM của học sinh trung học phổ thông.
Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm sư phạm ở khối 10 trường THPT Diễn Châu 4 để xem xét tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp sư phạm đã đề xuất.
4. Tính mới và những đóng góp của đề tài
Đề tài xây dựng các chủ đề dạy học bằng phương pháp STEM nhằm giúp học sinh hiểu sâu hơn, tự đưa ra hướng xử lí và giải quyết vấn đề. Phát triển các kĩ năng, phương pháp học tập và khả năng sáng tạo trong các bài học trong chủ đề.
Trong đề tài này chúng chúng tôi hướng đến cách tiếp cận môn Tin học bằng các sản phẩm, bằng những tình huống, những bài toán từ thực tiễn qua đó các em cũng học được những kĩ năng sống vận dụng vào cuộc sống để giải quyết vấn đề phát sinh trong thực tiễn.
5. Kế hoạch thực hiện đề tài
TT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm

1

Từ 01/06 đến
01/07/2022 – Đọc tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học Tin học trong những năm gần đây.
– Đọc tài liệu về dạy học STEM.
– Khảo sát tình hình thực tiễn tại các trường THPT -Tuyển tập các dạng tài liệu.
– Các số liệu đã được xử lý.

2

Từ 02/07/2022 đến 02/10/2022 – Trao đổi với đồng nghiệp khác đơn vị về đề tài của mình.
– Thảo luận thống nhất đặt tên đề tài; đăng kí đề tài

– Đọc tài liệu tham khảo – Nắm được ý kiến của đồng nghiệp
– Nắm chắc kết cấu chung của sáng kiến kinh nghiệm. – Viết phần mở đầu
– Viết cơ sở lý luận
3 Từ 03/10/2022    đến 25/2/2023 – Thực nghiệm tại 1 số lớp và ở một số trường bạn ở tỉnh Nghệ
An – Hoạt động cụ thể
– Viết phần trọng tâm của đề tài: Giải pháp và hiệu quả đề tài

4 Từ 03/01/2023   đến 15/03/2023 – Khảo sát thực tiễn và kết quả thực nghiệm – Viết phần kết luận
– Hoàn thiện đề tài

PHẦN 2. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về giáo dục STEM
1.1.1.1. Thuật ngữ STEM
STEM là thuật ngữ viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật) và Mathematics (Toán học). Thuật ngữ này được sử dụng khi đề cập đến các chính sách phát triển về Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học của mỗi quốc gia. Hiện nay, thuật ngữ này được dùng chủ yếu trong hai ngữ cảnh là giáo dục và nghề nghiệp.
Trong ngữ cảnh giáo dục, đề cập tới STEM là muốn nhấn mạnh đến sự quan tâm của nền giáo dục đối với các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học ; chú trọng đến dạy học các môn học STEM theo tiếp cận tích hợp liên môn, gắn với thực tiễn, hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực người học.
Trong ngữ cảnh nghề nghiệp, STEM được sử dụng khi đề cập tới ngành nghề thuộc hoặc liên quan tới các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Đây là những ngành nghề có vai trò quyết định tới sức cạnh tranh của một nền kinh tế, đang và sẽ có nhu cầu cao trong xã hội hiện đại.
1.1.1.2. Giáo dục STEM – Cách tiếp cận
Là một tư tưởng (chiến lược, tiếp cận) giáo dục, bên cạnh định hướng giáo dục toàn diện, thúc đẩy giáo dục 4 lĩnh vực: Toán học, Khoa học tự nhiên, Kỹ thuật, Công nghệ với mục tiêu “Định hướng và chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các ngành nghề liên quan tới các lĩnh vực STEM, nhờ đó nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế”
Theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo dục STEM là mô hình giáo dục dựa trên cách tiếp cận liên môn, giúp học sinh áp dụng các kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học vào giải quyết một số vấn đề thực tiễn trong bối cảnh cụ thể. Nhằm đa dạng hóa hình thức tổ chức giáo dục STEM trong trường phổ thông, tại Công văn số 3089/BGDĐT–GDTrH, ngày 14/8/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học, giáo dục STEM được mở rộng hơn. Theo đó, giáo dục STEM là một phương thức giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng của chúng trong thực tiễn.
1.1.1.3. Mục tiêu của giáo dục STEM
Giáo dục phổ thông giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông, biết vận dụng hiệu quả kiến thức, kĩ năng đã học vào đời sống và tự học suốt đời, có định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp, biết xây dựng và phát triển hài hoà các mối quan hệ xã hội, có cá tính, nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, nhờ đó có được cuộc sống có ý nghĩa và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại. Giáo dục STEM là một trong những hoạt động giáo dục góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tổng quát và toàn diện nêu trên của chương trình giáo dục phổ thông.
1.1.1.4. Vai trò, ý nghĩa giáo dục STEM trong trường phổ thông
Việc đưa giáo dục STEM vào trường phổ thông mang lại nhiều ý nghĩa, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục phổ thông. Cụ thể là:
– Đảm bảo giáo dục toàn diện thực tiễn triển khai dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM ở phổ thông cho thấy, có sự khác biệt về vai trò, vị trí giữa các môn học này.
– Nâng cao hứng thú học tập các môn học thuộc lĩnh vực STEM hứng thú học tập là một trong những yếu tố tâm lí đặc biệt quan trọng trong học tập, góp phần hình thành và phát triển năng lực học sinh. Hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh.
– Kết nối trường học với cộng đồng. Để đảm bảo triển khai hiệu quả giáo dục STEM, cơ sở giáo dục phổ thông cần kết nối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu, cơ sở sản xuất tại địa phương nhằm khai thác nguồn lực về con người, cơ sở vật chất, tài chính để triển khai hoạt động giáo dục STEM. Bên cạnh đó, giáo dục STEM phổ thông cũng hướng tới giải quyết các vấn đề có tính đặc thù của địa phương.
– Hướng nghiệp, phân luồng hướng nghiệp là một trong những vấn đề rất quan trọng của giáo dục phổ thông. Thực hiện tốt giáo dục STEM ở trường phổ thông cũng là cách thức thu hút học sinh theo học, lựa chọn các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM, các ngành nghề có nhu cầu cao về nguồn nhân lực trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
1.1.1.5. Lợi ích của giáo dục STEM đối với THPT
STEM đem lại hiệu quả tích cực cho học sinh phổ thông trên hành trình khám phá, phát triển năng lực của bản thân và ảnh hưởng tới việc lựa chọn nghề nghiệp, hướng đi trong tương lai của mỗi người.
– Phát huy năng lực tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề
Thông qua STEM học sinh sẽ tiếp thu kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học một cách gắn kết, tiếp nhận kiến thức tổng hợp theo cách tiếp cận liên môn. Không chỉ học những kiến thức cơ bản, các em sẽ thực hành để ứng dụng vào nhiều lĩnh vực, giải quyết những vấn đề khác nhau trong cuộc sống và phát triển tư duy sáng tạo cũng như kỹ năng thực hành.
– Ảnh hưởng tới quá trình định hướng nghề nghiệp cho tương lai
Với học sinh phổ thông, việc theo học mô hình STEM còn có ảnh hưởng tích cực tới khả năng lựa chọn nghề nghiệp tương lai. Khi được học nhiều dạng kiến thức trong một thể tích hợp, học sinh sẽ chủ động thích thú với việc học tập thay vì thái độ e ngại hoặc tránh né một lĩnh vực nào đó, từ đó sẽ khuyến khích các em có định hướng tốt hơn khi chọn chuyên ngành cho các bậc học cao hơn và sự chắc chắn cho cả sự nghiệp về sau.
1.1.2. Giáo dục STEM trong CTGDPT 2018
Trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo dục STEM vừa mang nghĩa thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật, và toán học vừa thể hiện phương pháp tiếp cận liên môn, phát triển năng lực và phẩm chất người học cụ thể là:
– Theo tiếp cận thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực STEM
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có đầy đủ các môn học thuộc lĩnh vực STEM. Đó là môn Toán, các môn khoa học tự nhiên, môn Công nghệ, và môn Tin học. Trong đó, môn Tin học được xem như thuộc lĩnh vực công nghệ (ở mạch nội dung ICT).
Vị trí, vai trò của môn Công nghệ và môn Tin học trong Chương trình GDPT
2018 đã được nâng cao rõ rệt. Điều này không chỉ thể hiện rõ tư tưởng giáo dục STEM mà còn là sự điều chỉnh kịp thời của giáo dục phổ thông trước cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.
– Theo tiếp cận liên môn trong dạy học các lĩnh vực STEM
Có các chuyên đề học tập về STEM, nghề nghiệp STEM ở lớp 10, 11, 12 trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán; các hoạt động trải nghiệm dưới hình thức câu lạc bộ nghiên cứu khoa học, trong đó có các hoạt động nghiên cứu STEM.
Định hướng đổi mới phương pháp giáo dục nêu trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cũng phù hợp với giáo dục STEM ở cấp độ dạy học tích hợp theo chủ đề liên môn, vận dụng kiến thức liên môn giải quyết các vấn đề thực tiễn.
1.1.3. Giáo dục STEM trong CT GDPT 2018 Môn Tin học
1.1.3.1. Mục tiêu môn Tin học
Đối với cấp trung hoc phổ thông̣ , giáo dục Tin học không chỉ giúp học sinh củng cố và nâng cao năng lưc Tin học đã được hình thành mà còn cung cấp các tri thức mang tính định hướng nghề nghiệp thuộc lĩnh vực Tin học hoặc ứng dụng Tin học.
1.1.3.2. Nội dung giáo dục môn Tin học
Môn Tin học cung cấp cho học sinh 3 mạch kiến thức: Học vấn số hóa phổ thông (DL), Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) và Khoa học máy tính (CS). Mạch kiến thức này giúp học sinh bước đầu hiểu các nguyên tắc cơ bản và thực hành của tư duy máy tính, tư duy tự động hóa, có khả năng thích ứng với những tiến bộ và thiết bị công nghệ số mới sẽ xuất hiện trong tương lai và tạo nền tảng cơ bản cho việc thiết kế, phát triển các hệ thống máy tính.
1.1.3.3. Định hướng giáo dục STEM trong môn Tin học
Trong môn Tin học, định hướng giáo dục STEM đang được thị trường triển khai như một hướng đi quan trọng trong giáo dục và đào tạo tại nhiều nước trên thế giới. Với tư cách là công nghệ nền tảng, hội tụ đầy đủ 4 yếu tố giáo dục STEM: [Khoa học (S), Công nghệ (T), Kĩ thuật (E) và Toán học (M) ], môn Tin hoc có vai trò trung tâm kết nối các môn học khác, đẩy mạnh giáo dục STEM, phát huy sáng tạo của của học sinh nhằm tạo ra hàm lượng ICT cao.
Chương trình cũng đã đề cập đến hình thức sản phẩm của bài học STEM trong môn Tin học: Về giáo duc STEṂ , thực hành, trải nghiệm, sáng tao và làm ra sản phẩm số như: đơn giản là một văn bản, một hình vẽ hay phức tạp hơn như một phần mềm trò chơi được thiết kế theo trí tưởng tượng phù hợp với sở thích cá nhân, một phần mềm học tập, một chương trình, hay một trang web đơn giản của cá nhân… Như vậy, giáo dục STEM trong môn Tin học thích hợp với dạy học các bài học E. Ứng dung tin học, F. Giải quyết vấn đề với sự trợ giúp của máy tính, đặc biệt là mạch nội dung hay trong chuyên đề học tập Khoa hoc máy tính.
1.1.4. Cơ sở hoạt động của giáo dục STEM
Theo tiếp cận liên môn, giáo dục STEM hướng tới việc vận dụng kiến thức các môn học trong lĩnh vực STEM để giải quyết vấn đề thực tiễn. Do vậy, giáo dục STEM định hướng hoạt động và trải nghiệm, định hướng tìm tòi khám phá, định hướng thực hành và sản phẩm.
1.1.5. Quy trình xây dựng bài dạy STEM
1.1.5.1. Lựa chọn nội dung dạy học STEM
Nội dung bài dạy STEM có thể lựa chọn bằng cách:
– Dựa vào những nội dung kiến thức trong chương trình môn học và các quá trình gắn với các kiến thức đó trong thực tiễn.
– Xuất phát từ việc đáp ứng một số nhu cầu thiết thực trong sinh hoạt hàng ngày, trong sản xuất, trong cuộc sống, trong học tập.
– Thông qua những câu chuyện về các phát minh, sáng chế của các nhà khoa học nổi tiếng dẫn đến nhu cầu mong muốn thử nghiệm, chứng minh thông qua các  bài dạy STEM.
– Tham khảo ý tưởng từ những bài học, hoạt động, dự án có sẵn trong các nguồn tài liệu trong nước và quốc tế (sách, báo, internet, …).
Trong quá trình dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM, cần thường xuyên đặt câu hỏi “những kiến thức đã học trong bài được ứng dụng ở đâu trong thực tiễn, có thể dùng nó để giải quyết những vấn đề gì”. Đặc biệt là những câu hỏi liên hệ, vận dụng vào bối cảnh thực tiễn địa phương, nhà trường.
1.1.5.2. Đặt vấn đề thực tế cần giải quyết
Dựa trên nội dung bài dạy STEM dự định triển khai, có thể đưa ra một tình huống có vấn đề mang tính thực tiễn khiến học sinh có nhu cầu thực hiện một nhiệm vụ cụ thể để giải quyết vấn đề. Tình huống đặt ra cần có tiềm năng trong việc khuyến khích học sinh hoạt động và vận dụng kiến thức của nhiều môn học khác nhau, có tính khả thi về thời gian, phù hợp với năng lực của học sinh, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường và địa phương, …Ngoài ra, các tình huống cũng cần phù hợp với sở trường, đặc điểm của đối tượng học sinh, tạo ra sự quan tâm, hứng thú của học sinh thông qua việc thấy được ý nghĩa và lợi ích của việc thực hiện.
1.1.5.3. Xây dựng tiêu chí sản phẩm/giải pháp giải quyết vấn đề
– Tiêu chí của sản phẩm trong bài dạy STEM là yếu tố quan trọng có vai trò định hướng mục tiêu, nội dung và cách thức tổ chức các hoạt động trong bài dạy. Các tiêu chí đặt ra cho sản phẩm giúp học sinh là căn cứ để đề xuất giải pháp giải quyết vấn đề cũng như lập kế hoạch để thực hiện hoạt động chế tạo sản phẩm. – Giáo viên cần xác định các tiêu chí cụ thể cho sản phẩm sao cho:
+ Học sinh huy động kiến thức đã học (với bài dạy STEM vận dụng) hoặc khám phá được kiến thức mới (đối với bài dạy STEM kiến tạo) mới có thể đáp ứng các yêu cầu sản phẩm học tập giáo viên đưa ra.
+ Học sinh vận dụng kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn để đề xuất được các giải pháp có tính khoa học và khả thi, chế tạo sản phẩm, cải tiến, phát triển sản phẩm.
– Thông qua việc thực hiện các hoạt động thiết kế trong bài dạy, học sinh có cơ hội phát triển các năng lực chung cốt lõi như tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
1.1.5.4. Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học
Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học được thiết kế theo các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực với các hoạt động học bao hàm các bước của quy trình thiết kế kĩ thuật.
Mỗi hoạt động học được thiết kế rõ ràng về mục tiêu, nội dung, sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành và cách thức tổ chức hoạt động học tập. Các hoạt động học tập đó có thể được tổ chức cả ở trong và ngoài lớp học (ở trường, ở nhà và cộng đồng).
1.1.6. Thiết kế tiến trình dạy học STEM
Tiến trình bài dạy STEM tuân theo quy trình thiết kế kĩ thuật, nhưng các bước trong quy trình có thể không cần thực hiện một cách tuần tự mà có thể thực hiện song song, tương hỗ lẫn nhau.
Mỗi bài dạy STEM có thể được tổ chức theo 5 hoạt động. Các hoạt động có thể được tổ chức thực hiện một cách linh hoạt ở trong và ngoài lớp học theo nội dung và phạm vi kiến thức của từng bài học. Mỗi hoạt động phải được mô tả rõ mục tiêu, nội dung, dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh và cách thức tổ chức hoạt động.
Tiến trình dạy học STEM:

1.1.7. Đánh giá bài dạy STEM
Bài dạy STEM được tổ chức thành các hoạt động học tập. Trong đó, học sinh tích cực, chủ động và sáng tạo trong chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành và phát triển phẩm chất và năng lực. Việc đánh giá bài học theo bài dạy STEM cần căn cứ vào các tiêu chí đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn trong công văn 5555/BGDĐT–GDTrH( xem Phụ lục 5).
* Một số định hướng đánh giá bài dạy STEM theo Công văn số 5555/BGDĐT– GDTrH.
– Đánh giá kế hoạch và tài liệu dạy học bài dạy STEM theo từng hoạt động cần thể hiện đúng và đủ theo hướng dẫn trong Công văn 5512/BGDĐT–GDTrH.
– Tổng hợp mục tiêu trong các hoạt động của bài dạy STEM phải phản ánh được đầy đủ mục tiêu của bài học STEM.
Các thiết bị dạy học trong bài dạy STEM đầy đủ và rõ ràng trong trường hợp các phương tiện, thiết bị như là một gợi ý của giáo viên giúp học sinh giải quyết vấn đề (đề xuất thí nghiệm, hoặc thiết kế chế tạo).
 Tổ chức hoạt động học cho học sinh trong bài dạy STEM
Hoạt động chuyển giao nhiệm vụ của học sinh trong bài dạy STEM thường bắt đầu từ các tình huống có vấn đề, đảm bảo học sinh tích cực, hứng thú tiếp nhận nhiệm vụ. Cũng như các bài học khác, nhiệm vụ học tập phải rõ ràng, cụ thể và được hiểu thống nhất trong cả lớp.
Phần nhiều thời gian trên lớp là học sinh hoạt động, thiết kế, tìm tòi và khám phá với tài liệu, phương tiện, thiết bị dạy học. Do đó, hoạt động giám sát, trợ giúp học sinh đảm bảo các em hiểu đúng, làm đúng và an toàn là rất quan trọng. Khi đánh giá, cần chú trọng về tiêu chí này.
Bên cạnh đó, bài học STEM còn có thể diễn ra ngoài lớp học, giáo viên cần có phương án để theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở cũng như hỗ trợ học sinh. Đặc biệt là các phương án sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.
 Hoạt động học của học sinh trong bài dạy STEM
Trong bài học STEM, các hoạt động học tập của học sinh đa dạng, có tính hợp tác và hướng tới mục tiêu bài học. Bên cạnh đánh giá mức độ và hiệu quả của hoạt động hợp tác, vai trò của mỗi cá nhân cũng cần được làm rõ.
Báo cáo, thảo luận và điều chỉnh sản phẩm, giải pháp là một trong những hoạt động quan trọng của mỗi bài dạy STEM. Hoạt động này còn giúp học sinh phát triển các năng lực chung như giao tiếp và hợp tác, mức độ tự chủ, tư duy độc lập. Bên cạnh tập trung vào đánh giá sản phẩm, việc tổ chức trao đổi, thảo luận, tranh luận cũng cần được quan tâm khi đánh giá hoạt động học có ý nghĩa này.
1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1. Phương pháp điều tra, nghiên cứu để xác định cơ sở thực tiễn của đề tài
Để xác định cơ sở thực tiễn của đề tài áp dụng phương pháp dạy học STEM trong một số chủ đề sách Tin học 10, chúng tôi đã thực hiện khảo sát trên google form một số giáo viên Tin học trường THPT trên địa bàn Nghệ An và số học sinh được học môn Tin học ở trường THPT Diễn Châu 4, huyện Diễn Châu.
1.2.2. Kết quả điều tra, khảo sát cơ sở thực trạng của đề tài
Bảng 1.1. Kết quả thăm dò ý kiến GV về thực trạng áp dụng phương pháp dạy học STEM của các GV dạy môn Tin học ở một số trường THPT tỉnh Nghệ An (số lượng: 27 GV) theo link sau: https://forms.gle/Ub7XLPyFYtqm4o4P7
TT Vấn đề quan tâm của thầy/cô về dạy học STEM SL (27) TL %
1 Thầy cô đã biết về phương pháp dạy học STEM thông qua tập huấn chuyên môn? 27 100
2 Thầy/cô đã tham khảo các giáo án STEM chưa? 27 100

3 Mức độ cần thiết dạy học STEM trong bộ môn tin học? Rất cần thiết. 17 62.96
Cần thiết. 10 37.04
Không cần thiết. 0 0
4 Thầy cô vận dụng phương pháp STEM trong dạy học ở mức độ nào? Thường xuyên 3 11.11
Thỉnh thoảng 24 88.89
Chưa bao giờ 0 0
Thông qua kết quả thăm dò ý kiến GV môn Tin học cùng với việc dự giờ thăm lớp các GV trong trường, qua tham khảo giáo án của GV có thể thấy việc áp dụng phương pháp dạy học STEM vào môn của mình là rất cần thiết, tuy nhiên mức độ vận dụng vào dạy học chưa được thường xuyên nguyên nhân chủ yếu là thời gian đầu tư vào những tiết học như vậy khá mất nhiều thời gian, khi tổ chức không hợp lí sẽ dẫn đến việc bị loãng kiến thức còn tùy thuộc vào từng đối tượng học sinh.
Về thực trạng về việc hứng thú học môn Tin học chúng tôi đã khảo sát HS theo link: https://forms.gle/4F52UQ6cBjPtqtjF6 và kết hợp với việc phỏng vấn thì chúng tôi đã có kết quả và kết luận như sau: